Flawonoidy – działanie i występowanie
Flawonoidy – co to jest?
Flawonoidy są związkami przeciwdziałającymi stresowi oksydacyjnemu, tj. niwelują szkodliwe działanie wolnych rodników na komórki organizmu. Co to znaczy?
Oksydanty to cząsteczki różnego pochodzenia, które wpływają negatywnie na aktywność komórkową, przez co wywołują takie stany jak utlenianie komórek, zapalenia, a nawet nowotwory. Przeciwdziałać im mogą antyutleniacze, których część organizm produkuje samodzielnie, ale warto je również wprowadzać do niego za pomocą pożywienia. Flawonoidy są jedną z grup antyoksydantów, które doskonale radzą sobie z wolnymi rodnikami, obniżając ryzyko wystąpienia różnego rodzaju zaburzeń na poziomie komórkowym.
Flawonoidy to jeden z najlepiej przyswajalnych dietetycznych związków. Ponad połowa flawonoidów zjedzonych z produktami spożywczymi wchłania się w całkowicie niezmienionej postaci, dzięki czemu wiele ich właściwości prozdrowotnych się zachowuje.
Nie wszystkie flawonoidy, których dotychczas doliczono się ponad 4000, działają antyoksydacyjnie. Zdarzają się takie, które wchodząc w reakcje z innymi cząsteczkami oraz tlenem, mogą mieć działanie cytotoksyczne lub zmieniające DNA komórek.
Stany zapalne
Flawonoidy całkiem dobrze radzą sobie również z już istniejącymi stanami zapalnymi. Przypomnijmy, że zapalenie jest oznaką tego, co dzieje się w ciele, reakcją odpornościową, w której działania ochronne zostają uruchomione na skutek ekspozycji na zarazki, toksyny czy alergeny. Flawonoidy wspomagają organizm w reakcjach obronnych, zmniejszając stan zapalny organizmu.
Estrogeny
Izoflawony, jeden z sześciu rodzajów flawonoidów, jest bardzo podobny w budowie cząsteczkowej do estrogenów – żeńskich hormonów płciowych. Izoflawony doskonale dopasowują się do receptorów estrogenowych w organizmie, dzięki czemu znalazły swoje stałe miejsce w produkcji szerokiej gamy suplementów dla kobiet w okresie przekwitania.
Kolagen
Niektóre flawonoidy wykazują działanie pronaprawcze wobec naczyń krwionośnych, a nawet połączeń stawowych i skóry. Dzięki swoim właściwościom, mogą one poprawiać poziom kolagenu, który jest jednym z podstawowych budulców tkanek.
Alergie
Wykazano, że flawonoidy mogą wpływać na procesy odpowiadające za reakcje alergiczne. W alergii jednym z głównych czynników zapalnych jest uwalnianie histaminy – substancji, która pełni rolę mediatora procesów zapalnych. Niektóre flawonoidy mają zdolność do blokowania jej procesu wydzielania.
Nowotwory
Istnieją dowody naukowe wskazujące na pewne właściwości antynowotworowe niektórych flawonoidów, m.in. izoflawonów. Wynika to z jednej strony z ich działania antyoksydacyjnego, a z drugiej – z blokowania niektórych enzymów biorących udział w uszkodzeniach DNA.
Flawonoidy – podział
Dotychczas wyodrębniono sześć grup flawonoidów, a każdy z nich charakteryzuje się innym sposobem rozkładu w organizmie.
Do tych grup należą:
- Flawonole – w naszej diecie znajdą się poprzez obecność warzyw kapustnych i liściastych, szczególnie o ciemnym zabarwieniu, a także ciemnych owoców. Ich bogatym źródłem jest również cebula.
- Flawony – ten rodzaj flawonoidów znajduje się najliczniej w warzywach: papryce, pietruszce, selerze, a także ziołach i przyprawach: mięcie pieprzowej, czerwonym pieprzu i tymianku.
- Flawanony – te możemy czerpać przede wszystkim z owoców cytrusowych: cytryn, pomarańczy i grejpfrutów.
- Flawanole – wielbiciele wszelkiego rodzaju herbat pochodzących z krzewu Camelia sinensis będą zadowoleni, wiedząc, że z każdym kubkiem prawidłowo zaparzonego napoju dostarczają sobie te właśnie antyutleniacze. Znajdziemy je również w kakao i czekoladzie, jabłkach oraz czerwonym winie.
- Izoflawony – spotkamy je w wielu produktach dla kobiet dojrzałych, mierzących się z procesem przekwitania. Głównymi źródłami są soja i niektóre strączki.
- Antocyjany – to one odpowiedzialne są za soczysty czerwony, fioletowy i niebieski kolor owoców i warzyw i właśnie w nich znajdziemy ich najwięcej. Antocyjany nadają piękną barwę owocom jagodowym, takim jak czarna porzeczka, borówka aronia, a także granat wiśnia, truskawka czy winogrona (oraz produkowane z nich czerwone wino).
Bioflawonoidy cytrusowe
Znane nam z reklam i składów produktów do suplementacji diety bioflawonoidy cytrusowe to po prostu flawonoidy pochodzące z owoców cytrusowych, należące do jednej z sześciu grup flawonoidów. Wykazują dużą aktywność biologiczną i są dobrze wchłaniane. Zaleca się oczywiście, aby czerpać je przede wszystkim z ich naturalnych źródeł, jeśli jednak nie mamy takiej możliwości – możemy wspomóc się suplementacją.
Przykładamy bioflawonoidów cytrusowych są:
- Luteolina – flawon
- Hesperetyna – flawanon
- Apigenina – flawon
- Kwercetyna – flawonol i wiele więcej
Bioflawonoidy cytrusowe – działanie
Udowodniono, że bioflawonoidy cytrusowe odpowiadają częściowo za prawidłową pigmentację skóry oraz ochronę przez fotostarzeniem. Mają również pozytywny wpływ na procesy gojenia ran, modulację lipidów, poprawiają wrażliwość na insulinę, a także naprawiają braki w śródbłonku. Są częstym dodatkiem do suplementów diety oraz produktów kosmetycznych zawierających pochodne witaminy C.
Flawonoidy – skąd je wziąć?
Oczywiście najlepszym źródłem naturalnych i dobrze przyswajalnych flawonoidów jest dieta – różnorodna i bogata w naturalne produkty. Pamiętajmy również, że sposób przygotowania poszczególnych produktów ma ogromne znaczenie dla zachowania jak największej ilości prozdrowotnych właściwości. Jeśli jest taka możliwość, spożywajmy je na surowo, natomiast gdy niezbędna jest obróbka termiczna, starajmy się nie smażyć i nie gotować w wodzie, a postawić na gotowanie na parze i pieczenie. W sezonie od wiosny do jesieni Polacy uwielbiają grillować, powinniśmy więc uzbroić się w podstawową wiedzę na temat zdrowego pieczenia na ruszcie.
Inną możliwością czerpania flawonoidów są oczywiście suplementy diety, jednak ta ewentualność powinna być zarezerwowana dla osób, które z jakiegoś powodu nie mogą sobie pozwolić na włączenie pewnych produktów spożywczych do swojego jadłospisu.
Tworzymy zespół ekspertów i pasjonatów tematyki zdrowotnej, dietetycznej i kosmetologicznej. W pisaniu opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, zaleceniach i badaniach naukowych. Przede wszystkim, nie ustajemy w edukowaniu się, aby dostarczyć naszym Czytelnikom jak najszersze i najaktualniejsze informacje z zakresu zdrowia i urody.
