Przechowywanie leków w domu – jak bezpiecznie przechowywać leki?
Przechowywanie leków w domowej apteczce
Warunki przechowywania leków mają niewątpliwy wpływ na ich jakość i oddziaływanie na nasz organizm. Organizując domową apteczkę należy pamiętać o kilku zasadach, dzięki którym będziemy mieli kontrolę nad jej zawartością:
- Posegregujmy lekarstwa według kategorii, na przykład: witaminy, leki na gorączkę, kaszel, przeziębienie, preparaty na odporność i tym podobne
- Przygotujmy zbiorcze pojemniki na leki i opiszmy je nazwą kategorii – schowajmy do nich artykuły medyczne. Teraz w jednym miejscu będą wszystkie leki na daną przypadłość, to bardzo usprawni szukanie odpowiedniego specyfiku
- Przeczytajmy ulotki i ustalmy, które leki mogą być przechowywane w szafce, a które w lodówce. Jeśli na ulotce nie znajdziemy takiej informacji, to lek może być przechowywany w temperaturze pokojowej, czyli od 15 do 25˚C
- Nie wyrzucajmy ulotek – ponieważ są na nich ważne informacje o leku i jego dawkowaniu
- Sprawdźmy daty ważności – zachowajmy opakowania, ponieważ to na nich zwykle są nadrukowane daty
- Poukładajmy leki tak, aby te z krótszym terminem ważności i otwarte, zostały zużyte w pierwszej kolejności
- Przechowujmy leki, tak, aby były poza zasięgiem dzieci i zwierząt
- Zwróćmy uwagę, aby leki były w oryginalnych i szczelnych opakowaniach
- Chrońmy leki przed uszkodzeniem i działaniem światła słonecznego oraz wilgoci
- Część leków może być stosowana przez krótki czas po ich otworzeniu, dlatego warto zanotować na opakowaniu datę pierwszego użycia. Po upływie wskazanego czasu należy zutylizować dany specyfik
- W przypadku, gdy kilka osób używa tego samego leku (na przykład sprayu do nosa), to zaleca się, aby każdy domownik miał swój własny, podpisany egzemplarz
- Co kilka tygodniu należy robić przegląd leków i usuwać z apteczki te niezdatne do ponownego użycia
Warto zwrócić uwagę na fakt, że producenci w ulotkach wskazują, jakie należy spełnić warunki podczas przechowywania leków. Stosowanie się do ich wytycznych jest gwarancją zachowania właściwości substancji leczniczych w posiadanych przez nas lekach, suplementach diety i innych preparatach.
W czym przechowywać leki
Najodpowiedniejszym naczyniem do przechowywania leków jest oryginalne opakowanie. Należy zwrócić uwagę czy jest ono właściwie zamknięte i czy nie nosi śladów uszkodzenia. Organizując przestrzeń do przechowywania leków pomocne mogą okazać się zbiorcze pojemniki czy koszyczki, które można podpisać, tak, aby znać ich zawartość. Wszelkie szuflady i wolne szafki w naszym mieszkaniu będą stanowiły idealne miejsce do schowania leków. Będąc w podróży nieocenione są kasetki, do których włożymy potrzebną ilość lekarstw.
Przechowywanie leków w lodówce
W lodówce należy wygospodarować miejsce na leki, ponieważ nie powinny one bezpośrednio stać obok produktów spożywczych. Jest to związane z higieną i chroni medykamenty przed ewentualnym zanieczyszczeniem. Leki nie powinny bezpośrednio dotykać ścianek lodówki ani być włożone do jej drzwi, ponieważ w tych miejscach są narażone na wahania temperatury. Aby oddzielić lekarstwa od pozostałej zawartości lodówki, można je włożyć do zamykanego pojemnika lub schować do dolnej szuflady chłodziarki.
Jakie leki przechowywać w lodówce?
Niektóre lekarstwa należy przechowywać w lodówce, dzięki temu możemy zapewnić im optymalną temperaturę, czyli między 2 a 8˚C. Najczęściej do lodówki wkładamy:
- szczepionki
- antybiotyki w formie zawiesiny
- niektóre probiotyki
- wybrane krople do oczu
- insulinę
- niektóre globulki dopochwowe
- pewne maści dermatologiczne
- niektóre leki robione na zamówienie, na przykład przez farmaceutów
- oraz inne leki, które mają takie wskazanie na ulotce
Jak przewozić leki które powinny być w lodówce?
Transport lekarstw, które powinny być przechowywane w lodówce, nie należy do łatwych zadań. Takiego preparatu nie można schować do torebki z zakupami, ponieważ może to mieć negatywny wpływ na jego właściwości. Planując zakup tego typu medykamentu, należy udać się do apteki z własnym termoopakowaniem lub termosem, dzięki temu zachowamy właściwą temperaturę podczas transportu leku do mieszkania. Torbę termiczną można również nabyć w aptece.
Jak przechowywać leki w domu, gdy mamy małe dzieci?
W sytuacji, gdy mamy w domu małe dzieci lub osoby, które nie powinny przyjmować leków bez nadzoru, ważne jest miejsce ich przechowania. Medykamenty powinny być schowane poza zasięgiem wzroku oraz możliwością swobodnego sięgnięcia po nie. Nie będą wówczas kusić najmłodszych domowników. Jeśli leki mogą być przechowywane poza lodówką, to zaleca się wybranie szafki, która jest wysoko usytuowana – poza zasięgiem dziecka. Inną możliwością jest wybrania szafki lub szuflady, która jest zamykana na klucz. To bezpieczne rozwiązanie, również dla osób samotnych, ponieważ podczas wizyty wnuków, czy znajomych z małymi dziećmi, nie nastąpi niekontrolowane spożycie lekarstw, które mogą być odebrane przez dzieci, jako smakowite cukierki. Pamiętajmy też, że w sytuacji, gdy małe dziecko samodzielnie przyjmuje leki, to żaden medykament nie jest dla niego bezpieczny.
Jak przechowywać leki w upały?
W upalne lato termometry na zewnątrz mogą wskazywać nawet 30˚C, jeśli uda się nam w tym czasie utrzymać w domu temperaturę nie wyższą niż 25˚C, to nie trzeba podejmować dodatkowych działań w celu zabezpieczenia leków. W przeciwnym razie, lekarstwa, które standardowo mogą być przechowywane w szafkach i szufladach, powinny zostać przeniesione do najchłodniejszego miejsca w domu, na przykład do piwnicy. Ważne, aby w nowym miejscu nie panowała wysoka wilgotność powietrza. Jeśli nie dysponujemy piwnicą, to pomocne może okazać się przeniesienie leków do szafek na poziomie podłogi. Takie rozwiązania są zalecane przy długotrwałych upałach, które w Polsce nie są spotykane, aż tak często.
Terminy ważności leków
Termin ważności wskazany na leku lub jego opakowaniu zawiera miesiąc oraz rok — należy go interpretować jako ostatni dzień danego miesiąca w podanym roku. Warto to mieć na uwadze kompletując apteczkę domową. Leki, których termin ważności upłynął, nie nadają się już do użycia. A ich zastosowanie może być szkodliwe dla zdrowia i nie przyniesie spodziewanych efektów terapeutycznych. W przypadku niektórych leków termin ważności jest liczony od momentu otworzenia preparatu, zwykle jest to kilka miesięcy lub tygodni.
Przykładowo antybiotyki dla dzieci często są sprzedawane w formie proszku. Po dodaniu do niego odpowiedniej ilości chłodnej przegotowanej wody powstaje zawiesina, która jest ważna tylko przez tydzień, licząc od dnia jej sporządzenia.
Co zrobić z przeterminowanymi lekami — utylizacja leków
Przeterminowane leki lub takie, co do których mamy wątpliwości, nie powinny lądować w koszu na śmieci. Nie wyrzucajmy przeterminowanych leków do śmieci, do tego celu są przeznaczone specjalne pojemniki, które znajdują się między innymi w aptekach, urzędach, przychodniach lub szpitalach.
Jeśli apteka bądź punkt apteczny jest zainteresowany zbieraniem przeterminowanych lekarstw, wystarczy, że zgłosi się do urzędu gminy, a właściwa jednostka samorządowa zapewni wywóz i utylizację leków zgodnie z ustawą o odpadach.
Źródła:
1. „Narodowy Instytut Leków: Jak przechowywać leki? Porady dla pacjentów”, WUModa na zdrowie,https://modanazdrowie.wum.edu.pl/sites/modanazdrowie.wum.edu.pl/files/jak_przechowywac_leki_informacja_prasowa_nil.pdf, Dostęp 18-12-2023 r.]
2. „Przechowywanie i utylizacja leków”, Ministerstwo Zdrowia, https://archiwum.mz.gov.pl/leki/produkty-lecznicze/przechowywanie-lekow/#:~:text=trzymaj%20leki%20z%20dala%20od,15%20do%2025%20stopni%20C., [Dostęp 18-12-2023 r.]
3. „Storing medicines in care homes”, Care Quality Commission, https://www.cqc.org.uk/guidance-providers/adult-social-care/storing-medicines-care-homes, Dostęp 18-12-2023 r.]
4. „Storing your medicines“, MedlinePlus, https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000534.htm#:~:text=Store%20your%20medicines%20in%20a,shelf%2C%20or%20in%20a%20closet, Dostęp 18-12-2023 r.]
