Jak dbać o wzrok przy komputerze? Badania wzroku i profilaktyka
Co ile badać wzrok?
Myśl o wizycie u okulisty często pojawia się dopiero wtedy, gdy zaczynamy odczuwać zaburzenia ostrości widzenia lub występują inne problemy ze wzrokiem. To błąd. Badania wzroku warto traktować podobnie jak np. badania krwi i wykonywać profilaktycznie. Pomoże to wykryć ewentualne schorzenia narządu wzroku już na bardzo wczesnym etapie i zapobiegać pogłębianiu się wad wzroku.
W przypadku osób zdrowych, które nie odczuwają żadnych dolegliwości ani nie noszą okularów wystarczy wizyta u okulisty raz na dwa lata. Co roku konsultację u specjalisty powinny zaplanować z kolei osoby ze zdiagnozowaną wadą wzroku oraz narażone na zwiększone ryzyko rozwoju chorób oczu:
- Po ukończeniu 40 roku życia. Z wiekiem soczewka w naturalny sposób traci swoja elastyczność i twardnieje. Zmniejszenie ostrości widzenia z bliska to charakterystyczny objaw tzw. starczowzroczności. Po ukończeniu 65 roku życia wzrasta też ryzyko rozwoju zaćmy.
- W przypadku, kiedy w rodzinie występowały choroby oczu takie jak jaska, zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej
- U osób cierpiących na choroby przewlekłe, które mogą prowadzić do pogorszenia widzenia, a nawet utraty wzroku (m.in. cukrzyca typu 2, nadciśnienie, choroby serca).
Badanie wzroku należy przeprowadzić również zawsze wtedy, kiedy pojawią się niepokojące objawy. Warto zwrócić uwagę na mrużenie oczu podczas czytania, trudności z prowadzeniem samochodu po zmroku czy zmęczenie oczu lub bóle głowy pojawiające się po godzinach pracy przed ekranem komputera.
Do dolegliwości, które mogą się pojawić, należą:
- zmęczenie oczu
- suchość, świąd, zaczerwienienie oczu
- trudności z widzeniem z bliska lub daleka
- problemy w widzeniu przy słabym oświetleniu lub w ciemności
- niewyraźne lub podwójne widzenie
- ból oczu, bóle głowy
- nadwrażliwość na światło.
Wiele osób zastanawia się, czy na wizytę umówić się do okulisty czy do optometrysty. Czym różnią się kompetencje tych specjalistów?
Optometrysta jest pracownikiem ochrony zdrowia specjalizującym się w wykonywaniu badań wzroku oraz korekcji wad wzroku. Z podejrzeniem wad wzroku takich jak krótko- lub dalekowzroczność czy astygmatyzm warto więc udać się do optometrysty, aby ocenić stan wzroku, a w razie potrzeby dobrać odpowiednie szkła optyczne.
Okulista ma szerszy zakres kompetencji wynikający z ukończenia studiów medycznych oraz praktyki lekarskiej. Poza dopasowaniem okularów czy szkieł kontaktowych do wady wzroku, przeprowadza szczegółową diagnostykę w kierunku chorób oczu. Będzie więc właściwą osobą, aby wykluczyć lub potwierdzić m.in. jaskrę, zaćmę czy zapalenie spojówek. Może ocenić stan oka po urazie, w razie potrzeby wyjąć ciało obce lub przeprowadzić zabieg chirurgiczny.
Jak dbać o oczy przy komputerze?
Higiena pracy
Mruganie pozwala w naturalny sposób nawilżyć oczy. Pracując przed ekranem monitora mrugamy jednak rzadziej, co prowadzi do przesuszenia spojówki i rogówki. Warto więc co jakiś czas zrobić sobie przerwę. Zamknąć oczy na krótki czas lub poświęcić chwilę na mruganie. Kodeks pracy przewiduje także 5 minut przerwy na każdą godzinę pracy przed komputerem. W tym czasie można nieco odciążyć wzrok odchodząc od swojego stanowiska pracy. Będzie to znacznie korzystniejsze dla wzroku niż np. sprawdzanie prywatnej poczty czy przeglądanie mediów społecznościowych na telefonie. Co około 20 minut warto też popatrzeć na oddalony punkt i skupić na nim wzrok przez około 20 sekund. Kojący wpływa na wzrok ma ponadto kolor zielony, czyli np. wszelkie rośliny obecne w biurze lub widoczne za oknem.
Oprócz regularnych przerw ogromnie ważne jest również odpowiednio zorganizowane stanowisko pracy – odpowiednie ustawienie zarówno biurka, monitora oraz korzystne dla oczu oświetlenie.
Zarówno słabe oświetlenie nie jest korzystne dla wzroku, jak i światło odbijające się od ekranu. Biurko należy umieścić w pomieszczeniu w taki sposób, aby światło słoneczne nie padało wprost na ekran monitora. Najlepiej, jeśli komputer ustawiony jest bokiem do okna, nie zaś na wprost. Monitor komputera powinien być umieszczony w odległości 50-70 cm od twarzy na wysokości linii oczu. Wzrok może być także skierowany delikatnie w dół. Dla oczu najkorzystniejsze jest światło dzienne lub zbliżone do dziennego. Przy biurku warto mieć także lampkę, aby zapalić ją po zmroku. Dla zdrowia oczu niekorzystne jest wpatrywanie się w ekran monitora w ciemności.
Krople nawilżające
Aby odpowiednio zadbać o oczy podczas pracy przed monitorem oraz chronić je przed uczuciem suchości i zmęczenia warto sięgnąć po krople nawilżające. Najpopularniejsze są krople z kwasem hialuronowym, który w postaci hialuronianu sodu w naturalny sposób występuje w ciele. Uzupełnia i stabilizuje film łzowy dbając o prawidłowe nawilżenie oczu, a dzięki dużej lepkości utrzymuje się dłużej niż np. sól fizjologiczna. W przypadku podrażnienia oczu, warto poszukiwać kropli, które oprócz kwasu hialuronowego zawierają w składzie również pantenol.
W sprzedaży dostępne są zarówno opakowania wielokrotnego użytku, jak i tzw. minimsy. Te drugie sprawdzą się u osób, które swoje oczy nawilżają jedynie sporadycznie. Są to opakowania jednorazowe, które po otwarciu należy zużyć i wyrzucić. W przeciwnym razie mogą przedostać się do nich szkodliwe bakterie, prowadząc do infekcji oczu. Dla osób, które mają wrażliwe oczy lub noszą szkła kontaktowe najlepszym rozwiązaniem będzie wybór kropli bez konserwantów, które mogłyby stać się źródłem zaczerwienienia i podrażnienia, a także uszkodzić soczewki. Krople można stosować kilka razy dziennie co 3-4 godziny, a nawet częściej, kiedy pojawi się dyskomfort.
Pracując przy komputerze zadbaj nie tylko o odpowiednie nawilżenie oczu, ale także pomieszczenia, w którym pracujesz. Przyczyną dyskomfortu może być suche powietrze występujące zarówno w pomieszczeniach, które są ogrzewane zimą lub klimatyzowane w lecie. Suche powietrze sprawia, że woda z filmu łzowego szybciej paruje, przez co nie może on prawidłowo spełniać swojego zadania. Nawilżacz powietrza pomoże zadbać zarówno o odpowiednie nawilżenie dróg oddechowych, jak i oczu.
Okulary do pracy przy komputerze
Zmęczenie oczu może być efektem nadmiaru światła niebieskiego w codziennym życiu. Jego źródłem jest zarówno promieniowanie słoneczne, jak i ekrany komputerów i smartfonów, przy których spędzamy coraz więcej czasu.
Wpływ światła niebieskiego na oczy może prowadzić do ich zmęczenia, przesuszenia, pieczenia, a nawet powodować uszkodzenia siatkówki i zaburzenia ostrości widzenia. Najrozsądniej byłoby po prostu korzystać z urządzeń elektronicznych z umiarem, jednak w dzisiejszym świecie jest to coraz trudniejsze. W ekrany komputerów czy telefonów wpatrujemy się przez wiele godzin dziennie zarówno w pracy, jak i w czasie wolnym.
Filtry światła niebieskiego, których zadaniem jest ochrona oczu montuje się w niektórych urządzeniach elektronicznych. Osoby pracujące przed komputerem mogą również rozważyć zakup okularów blokujących wpływ światła emitowanego przez ekran monitora na wzrok. Zakupić można zarówno okulary korekcyjne z filtrem światła niebieskiego, jak i tzw. zerówki przeznaczone dla osób, które nie mają zdiagnozowanej wady wzroku.
Aby oczy mogły się zregenerować po całym dniu intensywnej pracy potrzebują odpoczynku. Korzystanie z urządzeń emitujących niebieskie światło może jednak powodować problemy ze snem w wyniku zaburzenia produkcji melatoniny – hormonu snu. Aby im zapobiec, telefon czy laptopa warto odłożyć na około 2 godziny przed pójściem do łóżka.
Zdrowa dieta i preparaty z luteiną
W diecie na dobry wzrok nie powinno zabraknąć nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz karotenoidów. Prawidłowe nawadnianie organizmu oraz dostarczanie w diecie nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 pomaga zadbać o optymalne nawilżenie oczu. Podczas pracy przed monitorem staraj się więc popijać niegazowaną wodę mineralną oraz podgryzać orzechy. W przerwie na posiłek sięgaj po sałatki z dodatkiem oleju lnianego, oliwy z oliwek lub tłuste ryby morskie. Preparaty na wzrok bardzo często zawierają w składzie luteinę. Dzięki silnym właściwościom przeciwutleniającym jej działanie chroni przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Ich nadmierna aktywność może wywoływać stany zapalne, prowadzić do uszkodzenia siatkówki i rozwoju chorób oczu. Luteina zapobiega występowaniu zwyrodnienia plamki żółtej oraz wspomaga prawidłowe wytwarzanie filmu łzowego. Silniejsze działanie luteiny występuje w przypadku, kiedy razem z nią dostarczana jest również zeaksantyna. Zalecane proporcje obu tych składników wynoszą 5:1. Naturalnym źródłem luteiny i zeaksantyny są warzywa takie jak: jarmuż, marchewka, szpinak, sałata, pomidory, dynia, brukselka, brokuły, cukinia.
Aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu
Po całym dniu w pracy przed monitorem warto spędzić przynajmniej kilka godzin bez ponownego wpatrywania się w ekran. Świetnym pomysłem będzie aktywny wypoczynek, który dodatkowo dotleni cały organizm. Ruch na świeżym powietrzu pomaga ponadto budować naturalną odporność oraz zadbać o kręgosłup, którego obciążenie w trakcie pracy siedzącej często skutkuje bólem pleców. Podczas spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu należy jednak pamiętać o ochronie oczu przed światłem słonecznym. Niezbędne są okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV, dodatkowo warto założyć czapkę z daszkiem.
Pasjonatka tematów medycznych, która z przyjemnością wyszukuje ciekawostek o zdrowiu i urodzie. Zwolenniczka naturalnych metod leczenia i pielęgnacji. Selekcjonuje najważniejsze informacje i dzieli się nimi na blogu, by upowszechniać zdrowy styl życia i zachęcać czytelników do dokonywania świadomych wyborów.
