Jak pozbyć się wzdęcia? Przyczyny, leczenie, domowe sposoby
Wzdęty brzuch po jedzeniu
Obecność gazów w jelitach to naturalny rezultat sposobu, w jaki przebiegają procesy trawienne. Część z nich pochodzi z powietrza połykanego w trakcie jedzenia, picia, czy np. żucia gumy. Gazy powstają również w trakcie trawienia węglowodanów i innych składników pożywienia rozkładanych w procesie fermentacji przez bytujące w jelitach bakterie. Tylko ich część wydalana jest na zewnątrz organizmu przez płuca. W rezultacie w jelitach gromadzą się m.in. tlen, dwutlenek węgla, metan, dwutlenek wodoru i azotu. Problem wzdęć zaczyna się, gdy gazy występują w przewodzie pokarmowym w nadmiarze. Wtedy pojawia się uczucie pełności i dyskomfort po posiłku, może zwiększyć się także obwód brzucha.
Na ilość gazów oraz ich rodzaj wpływa stosowana dieta oraz stan mikroflory jelit. Występowaniu wzdęć sprzyjają także nietolerancje pokarmowe, takie jak nietolerancja laktozy, czyli jednego z cukrów występujących w mleku krowim. Brak laktazy – enzymu odpowiedzialnego za trawienie laktozy powoduje, że jest ona rozkładana w procesie fermentacji, który jednocześnie prowadzi do wytworzenia się dodatkowej ilości gazów. Przyczyną wzdęć może być również nietolerancja fruktozy występującej m.in. w owocach i miodzie.
Wśród leków na wzdęcia dostępnych w aptece, do najczęściej wybieranych należą preparaty na bazie symetykonu (np. Espumisan kapsułki). Pod wpływem substancji aktywnej pęcherzyki gazu zgromadzone w jelitach ulegają rozprężeniu i pękają. Następnie są wydalane na zewnątrz organizmu lub wchłaniane przez ścianę jelita. Stosowanie symetykonu nie usuwa przyczyn powstawania wzdęć, ale pomaga radzić sobie z ich uciążliwymi objawami. Jego przyjmowanie jest stosunkowo bezpieczne, ponieważ substancja aktywna nie przenika do krwioobiegu, stąd niektóre preparaty jak np. Espumisan krople mogą być stosowane już u małych dzieci. Do popularnych domowych sposobów na wzdęcia zaliczyć można również przyjmowanie węgla aktywnego – popularnego środka na wzdęcia, zaparcia, zatrucia oraz niestrawność. Węgiel aktywny posiada silne właściwości absorpcyjne, dzięki którym wiążę się ze szkodliwymi substancjami (w tym także pęcherzykami gazów) i pomaga je wydalić. W łagodzeniu wzdęć sprawdzają się także preparaty na trawienie, które stymulują ruchy perystaltyczne jelit, a przez to przyspieszają proces usuwania nagromadzonych gazów.
–>
Dieta na wzdęcia
Obfite, tłuste, wysokoprzetworzone posiłki nasilają ryzyko występowania wzdęć. Jedzenie, które długo zalega w układzie pokarmowym fermentuje, przez co wzrasta ilość gazów obecnych w jelitach. Dieta na wzdęcia powinna więc być oparta na świeżych produktach. Najlepiej sprawdzą się potrawy przygotowywane samodzielnie – nie smażone, ale pieczone i duszone. Warto też podzielić spożywane porcje na mniejsze i jeść częściej.
Niektóre produkty mogą zwiększać ilość gazów, które zostają wytworzone w jelitach w trakcie rozkładania pokarmów przez bytujące w nich bakterie. Należą do nich:
- warzywa powodujące wzdęcia: fasola, groch, soczewica, cebula, kapusta, kalafior, brukselka, brokuły, marchew, bakłażan;
- owoce: jabłka, morele, gruszki, brzoskwinie; wzdęcia po owocach mogą występować także po spożyciu ich w formie suszonej np. rodzynki;
- mleko i produkty mleczne (w przypadku nietolerancji laktozy): ser biały, ser żółty, śmietana, ser topiony, lody.
Warto ograniczyć ponadto słodycze, które nasilają procesy fermentacyjne.
Błonnik jest bardzo ważnym składnikiem diety, jednak w niektórych sytuacjach może prowadzić do wzdęć. Obecność błonnika m.in. w warzywach i produktach pełnoziarnistych pobudza pracę jelit, sprawiając że jedzenie jest szybciej trawione. Wspiera także prawidłowe funkcjonowanie mikroflory jelit, co dodatkowo zapobiega powstaniu wzdęć. Kiedy jednak w diecie, która do tej pory była uboga w błonnik nagle jego podaż gwałtownie wzrośnie, mogą pojawić się zaburzenia trawienne. Z tego powodu, aby uniknąć wzdętego brzucha po jedzeniu, ilość błonnika w diecie należy zawsze zwiększać stopniowo.
Niestrawione wcześniej pokarmy, w jelicie grubym rozkładane są przez bakterie, czego skutkiem ubocznym są powstające w procesie fermentacji gazy. By zapobiegać wzdęciom, warto spożywać pokarmy, które działają jak naturalne probiotyki. Należą do nich produkty takie jak kefir czy maślanka.
Domowe sposoby na wzdęcia
Dieta na wzdęcia nie zawsze rozwiązuje wszystkie problemy, ponieważ w zapobieganiu gromadzeniu się gazów duże znaczenie ma sam sposób przyjmowania posiłków oraz prowadzony styl życia. Razem z połykanym powietrzem do układu pokarmowego trafia m.in. tlen i dwutlenek węgla. Aby zmniejszyć ilość powietrza połykanego w trakcie jedzenia i picia, warto jeść powoli i dokładnie przeżuwać każdy kęs. Zaleca się zrezygnować z picia wszelkich napojów gazowanych, musujących oraz picia przez słomkę. Dużo powietrza trafia do przewodu pokarmowego także w trakcie żucia gumy oraz palenia papierosów. Problem może nasilać się u osób, które mają nieprawidłowo dopasowane protezy zębowe lub nawyk ciągłego rozmawiania w trakcie posiłku.
Naturalnym sposobem na przyspieszenie metabolizmu oraz procesów trawiennych jest aktywność fizyczna. Siedzący tryb życia osłabia perystaltykę jelit, z kolei regularna porcja ruchu ułatwia wydalanie z organizmu zarówno niestrawionych resztek pokarmowych, jak i nadmiaru gazu. Ćwiczenia fizyczne są zatem skutecznym elementem profilaktyki przy częstych wzdęciach i zaparciach.
Zioła na wzdęcia
Napary ziołowe w naturalny sposób pomagają łagodzić problemy trawienne. Mogą zapobiegać bólom brzucha, zaparciom, wzdęciom oraz łagodzić ich uciążliwe objawy. Wiele z nich warto stosować w formie przypraw do ciężkostrawnych dań, które z dużym prawdopodobieństwem mogą wywołać objawy niestrawności i spowodować dyskomfort oraz wzdęty brzuch po jedzeniu.
Kminek
Na wzdęcia warto stosować go przede wszystkim do dań przygotowywanych na bazie tłustego czerwonego mięsa lub warzyw strączkowych. Napar z kminku zwiększa ilość wydzielanych soków trawiennych oraz żółci, dzięki czemu wspomaga trawienie ciężkostrawnych potraw. Dzięki właściwościom rozkurczowym łagodzi objawy kolki niemowlęcej i bólu brzucha powodowanego silnymi skurczami. Działa wiatropędnie i wspomaga usuwanie nadmiaru gazów ze ścian jelit. Pobudza także metabolizm, dzięki czemu łatwiej zapobiegać przybieraniu na wadze.
Koper włoski
Ułatwia wydalanie gazów z jelit i wspomaga proces trawienny. Jedną z cennych substancji, jakie zawiera jest anetol o działaniu rozluźniającym skurcze mięśni gładkich i wspomagającym pracę jelit – w tym również usuwanie nadmiernej ilości gazów. Nazywany także fenkułem koper włoski ułatwia trawienie pokarmu poprzez stymulowanie produkcji soków żołądkowych oraz żółci niezbędnej do rozkładu tłuszczy. Koper włoski wykorzystywany jest ponadto w leczeniu infekcji oczu oraz infekcji układu oddechowego, jako środek wspomagający odkrztuszanie wydzieliny.
Mięta pieprzowa
Działa rozluźniająco na mięśnie gładkie układu pokarmowego. W ten sposób zapobiega skurczom, które mogą utrudniać usuwanie gazów nagromadzonych w ścianach jelit. Aby jeszcze skuteczniej zapobiegać wzdęciom mięta pobudza także pracę jelit i wspomaga trawienie. Po wypiciu mięty wzrasta produkcja soków trawiennych, co pomaga zapobiegać niestrawności po obfitych posiłkach, może jednak nasilać nieprzyjemne objawy u osób cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy.
Rumianek
Posiada właściwości przeciwzapalne i przeciwskurczowe. Pobudza trawienie i łagodzi bóle brzucha. Napar z rumianku wspomaga rozbijanie pęcherzyków gazów i usuwanie ich z organizmu. Warto po niego sięgać w przypadku pojawiającego się po posiłku uczucia pełności, a także objawów związanych z niestrawnością. Rumianek to także popularny środek na zgagę. Osłania błonę śluzową zapobiegając jej podrażnieniu oraz reguluje ilość wytwarzanych kwasów żołądkowych.
Ostropest plamisty
Na wzdęcia powodowane zaburzeniami w pracy wątroby i ciężkostrawną dietą pomoże także ostropest plamisty zawierający sylimarynę, flawonoidy i polifenole. Ostropest chroni wątrobę i wspomaga jej regenerację. Ogranicza przenikanie toksyn, uszczelnia i wzmacnia komórki wątrobowe oraz przyspiesza procesy ich odnowy. Posiada właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, a także ułatwia trawienie tłuszczy, dzięki czemu wątroba lepiej radzi sobie z dużą ilością jedzenia lub posiłkiem przygotowanym na bazie ciężkostrawnych składników.
Pasjonatka tematów medycznych, która z przyjemnością wyszukuje ciekawostek o zdrowiu i urodzie. Zwolenniczka naturalnych metod leczenia i pielęgnacji. Selekcjonuje najważniejsze informacje i dzieli się nimi na blogu, by upowszechniać zdrowy styl życia i zachęcać czytelników do dokonywania świadomych wyborów.
