Zalety picia zielonej herbaty. Dlaczego warto włączyć ją do swojej diety?
Co daje picie zielonej herbaty
Zielona herbata jest wręcz napakowana prozdrowotnymi właściwościami. Jest to jeden z tych produktów żywnościowych, których obecność w codziennej diecie z pewnością wnosi więcej korzyści niż ryzyka dla zdrowia.
Pochodzi z liści Camellia sinensis, tradycyjnie z pogranicza Indii oraz Chin. Z tego względu nazywana jest herbatą chińską, choć jako produkt eksportowy wywędrowała najpierw z Indii Do Japonii. Obecnie jej uprawa rozpowszechniona jest w całej Azji. Ze względu na pochodzenie, rozmaite zielone herbaty mogą różnić się smakiem, kolorem i aromatem.
Aby uzyskać produkt nazywany „zieloną herbatą” najwyższej jakości, listki Camellia sinensis zbiera się zależnie od szerokości geograficznej i pory roku. Na przykład w Japonii pierwszy zbiór odbywa się w marcu, a ostatni – nawet w październiku. Czas zbioru, specyficzny klimat oraz nasycenie gleby składnikami mineralnymi stanowią o indywidualnych cechach zielonej herbaty, w tym właściwościach zdrowotnych.
Najpopularniejsze zielone herbaty pochodzą obecnie z Japonii, Chin, Tajwanu i Nepalu. Z tego samego krzewu produkuje się herbaty Oolong i czarną. Aby otrzymać dobrej jakości herbatę zieloną, świeżo zebrane listka niemal natychmiast się parzy i suszy, nie dopuszczając do fermentacji. Ograniczony poziom oksydacji sprawia, że otrzymujemy smaczny, oryginalny i zdrowy napój.
Zielona herbata – co zawiera?
Przeciwutleniacze
Do najczęściej wymienianych substancji prozdrowotnych w zielonej herbacie należą katechiny – silne przeciwutleniacze o udowodnionym działaniu, należące do grupy polifenoli – flawonoli. Katechiny wykazały w badaniach działanie antyrakowe, chociaż wiemy, że do tego typu wyników mimo wszystko należy podchodzić ostrożnie. Nie powinniśmy przecież uznawać, że sama zielona herbata wyleczy nowotwór lub możemy prowadzić ogólnie niezdrowy tryb życia tylko dlatego, że wypijamy jej dzbanek dziennie. Nie zmienia to jednak faktu, że katechiny są już znane z właściwości chroniących przed rakiem piersi i prostaty.
Na szczególną uwagę zasługuje w tym względzie galusan epigallokatechiny-3, który pomaga zapobiegać stresowi oksydacyjnemu, a nawet może działać naprawczo na komórki. Przypominjmy, że to uszkodzenia na poziomie komórkowym wywołane przez wolne rodniki powodują starzenie się czy degenerację organizmu.
Kofeina
Tak, herbata (również zielona!) zawiera kofeinę. I jest to jedna z jej największych zalet, ponieważ jest jej odpowiednio mniej niż w kawie, ale wystarczająco, aby wywołać u siebie efekt pobudzający. W połączeniu z L-teaniną, otrzymujemy mieszankę substancji, które działają na nasz mozg w sposób mobilizujący do działania i szybszego podejmowania decyzji, a jednocześnie zmniejszający nasze poczucie lęku.
Minerały
Składniki mineralne, które są zawarte w zielonej herbacie zależą od nasycenia nimi gleby. Herbata pochodząca z Chin będzie się pod tym względem nieco różniła się np. od herbaty japońskiej. Minerałami, które znajdziemy w zielonej herbacie w zmiennych ilościach są m.in. żelazo, wapń oraz potas.
Picie zielonej herbaty – efekty
Działanie antyrakowe
W przypadku najczęściej występującego u kobiet raka piersi, w badaniach wykazano, że panie pijące jej najwięcej wykazały nawet o 20-30% mniejsze ryzyko zachorowania, to jest miały mniej czynników zapalnych odpowiadających za ten rodzaj nowotworu niż te, które jej nie spożywały.
U panów wykazano podobną korelację w odniesieniu do raka prostaty, szczególnie jego złośliwej postaci. Co również istotne, u kobiet i mężczyzn spożywających regularnie herbatę zieloną wykazano nawet do 42% mniejsze ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.
Działanie pobudzające
Przekłada się to na lepszą pracę mózgu do pracy i nauki. Kofeina blokuje adenozynę – neuroprzekaźnik, który hamuje aktywność neuronów oraz dopaminę i noradrenalinę. Dzięki temu poprawia się czas reakcji oraz czujność.
Drugi składnik, który występuje w zielonej herbacie, L-teanina blokuje neuroprzekaźnik odpowiadający za lęk. Obydwie substancje, jeśli działają w połączeniu, poprawiają naszą pracę mózgu, a my mamy silniejszą wolę działania bez poczucia napięcia nerwowego.
Przyspieszony metabolizm
Kofeina może również działać pobudzająco na metabolizm, co udowodniono naukowo. Dzieje się to przez zwiększenie liczby spalanych kalorii dziennie oraz poprzez przyspieszone utlenianie komórek tkanki tłuszczowej. Nie u wszystkich, jednak, efekt będzie taki sam.
Kofeina z zielonej herbaty jest świetnym napojem dla osób uprawiających sport oraz stosujących post przerywany. Dzięki niej, kwasy tłuszczowe są szybciej i efektywniej udostępniane do przetwarzania jako źródło energii. Zwiększa się tym samym wydolność fizyczna, bo energia z tłuszczu jest wydajniejsza niż z glukozy.
Co daje picie zielonej herbaty mózgowi
Wiemy już, że zielona herbata wspomaga pracę mózgu i go pobudza. Może jednak również aktywnie chronić tkanki przed degeneracją, co przyczynia się do wydłużenia jego dobrej kondycji. U zwierząt wykazano, że katechiny spożywane w dużej ilości wykazywały działanie ochronne na neurony dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym. Dało to podstawę do pochylenia się nad wpływem katechin na prewencję takich schorzeń neurodegeneracyjnych jak choroba Parkinsona i Alzheimera.
Przeciw cukrzycy typu 2
Zielona herbata ma zdolność do uwrażliwiania tkanek na insulinę oraz obniżania tym samym poziomu cukru we krwi. Daje to więc podstawę do wysunięcia tezy, że może być ona pomocna w walce z cukrzycą typu 2. Ważne jednak, aby osoby leczące insulinooporność i cukrzycę lekami obniżającymi poziom glukozy we krwi skonsultowały się z lekarzem co do bezpiecznej ilości zielonej herbaty wypijanej w ciągu doby.
Picie zielonej herbaty dla serca
Kiedyś mówiło się, że kofeina jest niekorzystna dla serca i niezdrowa dla osób z wysokim ciśnieniem. Teraz już wiemy, że prawda wygląda nieco inaczej i wraca ona do łask u nadciśnieniowców.
Zielona herbata może obniżać poziom złego cholesterolu i podwyższać ten dobry, czym przyczynia się do poprawy zdrowia naczyniowego. W jaki sposób? Przeciwzapalne katechiny chronią cząsteczki lipoprotein niższej gęstości (LDL) przed utlenianiem, co sprawia, że nie osadzają się one na ścianach naczyń. W ten sposób zielona herbata jest korzystna dla osób, które ze względu na cholesterol są w grupie ryzyka występowania zawału serca i udaru mózgu.
Czy zielona herbata wydłuża życie?
Jest nieco prawdy w tym stwierdzeniu. Skoro pomaga walczyć z nadmiarowym cholesterolem i wspomaga pracę serca, może tym samym chronić przed udarami. Obniża poziom glukozy, a także wspomaga metabolizm i ogranicza procesy starzeniowe komórek całego organizmu. Można więc powiedzieć, że zielona herbata faktycznie jest jednym z najzdrowszych dla nas produktów, które pomogą nam żyć długo i w dobrej kondycji. W 2006 roku opublikowano badania z ponad czterdziestoma tysiącami uczestników, w których stwierdzono obniżone ryzyko śmierci z powodu chorób serca i udaru o nawet 40%.
Ile razy dziennie można pić zieloną herbatę?
Herbata zielona charakteryzuje się specyficznym, ziemistym smakiem, który przypada do gustu wielu osobom. Bez problemu można również kupić różne jej odmiany lub mieszanki z suszonymi owocami. Jako że zawiera mniej kofeiny niż kawa, większość osób konsumuje więcej niż jedną filiżankę dziennie. I nie ma w tym nic złego, pod warunkiem, że nie wykazujemy przeciwwskazań do jej większej ilości.
Dla przeważającej większości pasjonatów zielonej herbaty, ilość odpowiadająca trzem filiżankom dziennie jest bezpieczna. Najlepiej by było rozplanować całość wypijanej zielonej herbaty na cały dzień, zachowując odstępy od posiłków i snu.
Kiedy pić zieloną herbatę?
Zieloną herbatę możemy pić rano, w południe, ale lepiej z niej zrezygnować wieczorem. U wielu osób, ze względu na zawartość substancji pobudzających mogą wystąpić trudności w zasypianiu, co spowoduje większe zmęczenie następnego dnia.
Zieloną herbatę można i warto pić przed treningiem, szczególnie, jeśli uprawiamy go w trakcie ketozy. Istnieją badania dowodzące tezie, że herbata wypijana w ciągu dnia oraz do dwóch godzin przed treningiem może zwiększać efektywność spalania tłuszczu podczas ćwiczeń. Może ona zmniejszać również ewentualne uszkodzenia na mięśniach, co przyspiesza regenerację.
Kiedy nie pić zielonej herbaty?
Podobnie jak czarnej herbaty oraz kawy, nie zaleca się pić zielonej podczas posiłków, bezpośrednio przed i po nich, ponieważ mogą utrudniać wchłanianie niektórych składników. Nie popijajmy nią też żadnych leków.
Ze względu na zawartość kofeiny, nie poleca się pić zielonej herbaty już na kilka godzin przed planowanym snem. Szczególnie ma to odniesienie do osób, które na substancje pobudzające reagują nerwowością i lękiem.
Jak parzyć zieloną herbatę?
Aby w pełni cieszyć się smakiem i właściwościami herbaty zielonej, powinniśmy nauczyć się ją właściwie parzyć oraz wybierać dobrej jakości produkt.
Torebki są na pewno bardzo wygodnym rozwiązaniem, ponieważ nie powodują bałaganu i nie trzeba martwić się odmierzaniem właściwej ilości listków. Wiele osób, jednak, preferuje luźne liście do zaparzania.
I tutaj świetnie sprawdzi się praska francuska lub dzbanek z sitkiem. Dzięki nim otrzymamy doskonały smak bez pętających się w filiżance pojedynczych listków. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie w pracy oraz u osób, które lubią pić jej dużą ilość, a nie mogą sobie pozwolić na ciągłe parzenie pojedynczych porcji. Zielona herbata, bowiem, doskonale smakuje również na zimno.
Jeżeli parzymy listki w kubku, zasadniczo ilość odpowiadająca jednej płaskiej łyżeczce powinna być wystarczająca. Zależy to jednak od wielkości listków, ich jakości oraz naszych własnych preferencji. Są ludzie, którzy wolą, gdy ich zielona herbata smakuje bardziej ziemiście, podczas gdy inni doceniają jej wyjątkowo delikatny smak.
Zielonej herbaty natomiast nigdy nie zalewamy wrzącą wodą. Powoduje to utratę w zasadzie wszystkich składników prozdrowotnych, ponieważ listki nie zostały wcześniej poddane fermentacji. Idealną temperaturą jest ta oscylująca między 70-90 stopni, co uzyskamy odstawiając czajnik na ok. 10 minut. Coraz częściej w naszych domach pojawiają się również czajniki z wbudowanym wskaźnikiem temperatury.
Kto nie powinien pić zielonej herbaty
Ostrożnie zieloną herbatę powinniśmy podawać nastolatkom i młodym dorosłym ze względu na zawartość kofeiny. U dzieci zielona herbata jest niewskazana, chyba że mamy wyraźne zalecenie czy pozwolenie pediatry bądź dietetyka dziecięcego.
Na zieloną herbatę uważać również powinny kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Kofeina jest bowiem transportowana krwią do łożyska oraz mleka kobiecego. Panie w ciąży i chcące karmić naturalnie powinny trzymać się bezpiecznego dla nich limitu 200 mg kofeiny. Przy właściwym zaparzaniu mogą się jednak one cieszyć smakiem i działanie prozdrowotnym.
Zielona herbata może ograniczać wchłanianie żelaza oraz wapnia w organizmie. Z tego względu zaleca się, aby nie popijać nią posiłków, a wręcz odczekać pewną ilość czasu, jeśli mamy problem z czerpaniem tych właśnie pierwiastków z pożywienia lub suplementów.
Składniki zielonej herbaty zmniejszają lepkość płytek krwi, co sprawia, że krew staje się rzadsza. Powinny wziąć to pod uwagę osoby zażywające leki przeciwpłytkowe (np. aspirynę kardiologiczną), ponieważ duża ilość zielonej herbaty może wzmacniać ich działanie. Z kolei u osób, które biorą medykamenty na zwiększenie krzepliwości krwi, napój ten może działać odwrotnie do celu zamierzonego.
Są również osoby, które są wrażliwe na kofeinę. Spożywając zieloną herbatę powinny one zdecydowanie uważać, bo mała ilość może wywoływać u nich silny efekt pobudzający.
Tworzymy zespół ekspertów i pasjonatów tematyki zdrowotnej, dietetycznej i kosmetologicznej. W pisaniu opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, zaleceniach i badaniach naukowych. Przede wszystkim, nie ustajemy w edukowaniu się, aby dostarczyć naszym Czytelnikom jak najszersze i najaktualniejsze informacje z zakresu zdrowia i urody.
