katechiny

Katechiny – silne antyutleniacze w popołudniowej herbatce

,

katechiny

O katechinach zrobiło się głośno w ostatnich latach, gdy pod lupę naukowców trafiły poszczególne elementy medycyny tradycyjnej, szczególnie chińskiej. Czym są, jakie mają zdrowotne właściwości i gdzie je znajdziemy?

Katechiny – co to właściwie jest?

Fitochemikalia polifenolowe to silnie antyutleniające cząsteczki naturalnie występujące w niektórych produktach spożywczych i kwiatach okrytonasiennych. Należą do grupy flawonoidów.

Według dostępnych danych najwięcej katechin znajduje się w kakao, w soku ze śliwek, borówkach, morelach, strączkach bobu, czy w oleju acai. W mniejszej ilości występują w wielu innych produktach, szczególnie nieprzetworzonych.

Katechiny znajdziemy również w produktach winiarskich, przy czym większy ich udział występuje w winie ciemnym (podobnie, jak w naturze – im ciemniejsze warzywa, owoce czy strączki, tym więcej się ich tam kryje).

Produkty bogate w katechiny

Katechiny w herbacie

Katechiny są dość dobrze przebadanym związkiem głównie ze względu na ich łatwą dostępność. W większości badań wykorzystywano bowiem te pochodzące z zielonej herbaty. Jest ona w nie bardzo bogata, natomiast zwolennicy herbaty czarnej, bardziej wyrazistej i cierpkiej w smaku, również nie powinni narzekać. Pod względem zawartości tych flawonoidów stoi ona zaraz za swoim częściowo przefermentowanym odpowiednikiem.

Katechiny – właściwości

Wykazano w badaniach, że katechiny wykazują bardzo szerokie spektrum właściwości prozdrowotnych w różnych obszarach.

katechiny właściwości

Odporność

Poprzez regulację proliferacji oraz infiltracji komórek odpornościowych katechiny wspomagają niwelowanie stanów zapalnych. Wykazano np. że pomagają one w wywołaniu odpowiedzi immunologicznej poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego oraz wspomagają działania przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe układu immunologicznego.

Katechiny – działanie antynowotworowe

Poszczególne formy katechin: epigallokatechiny, epikatechiny galusan, epikatechiny oraz galusan epigallokatechiny wykazują działanie przeciwnowotworowe. Badaniom laboratoryjnym poddano katechiny pochodzące z zielonej herbaty, które okazały się skuteczne w zapobieganiu rakowi wątroby, prostaty, żołądka, piersi, płuc i przełyku. Nie oznacza to, że katechinami należy zastąpić istniejące i skuteczne metody leczenia nowotworów, ale coraz więcej badaczy uważa, że produkty bogate w katechiny, szczególnie zielona herbata może w leczeniu niektórych protokołach antynowotworowych być spożywana w ramach dietoterapii, a więc dietetycznej terapii uzupełniającej. Badacze ocenili, że biodostępność katechin pochodzących ze spożywanej zielonej herbaty może być niewielka, dlatego skupiali się również w swoich badaniach na jej zwiększeniu poprzez połączenie z innymi substancjami. Dotychczasowe badania dają podstawę do kolejnych, które mogą w przyszłości okazać się rewolucyjne.

Ułatwianie dostępu substancjom leczniczym

Jednym z mechanizmów działania katechin świadczących o ich skuteczności jest fakt, że ułatwiają one penetrację składników aktywnych. Tym samym substancje czynne zawarte w żywności oraz kosmetykach mogą wykazywać efektywniejsze działanie. To jednak oznacza, że o ile możemy zwiększyć biodostępność składników dla nas dobroczynnych, podobnie może być z tymi, które potencjalnie mogą być dla nas szkodliwe. Aby więc zapewnić sobie maksimum pozytywnych efektów powinniśmy dbać nie tylko o to, czy dany produkt spożywczy posiada katechiny, ale o cały posiłek, w którym powinny znaleźć się przede wszystkim zdrowe produkty.

katechiny w herbacie

Ze względu na działanie usprawniające dostarczanie składników aktywnych do komórek wspomniane powyżej, oceniono również wykorzystanie katechin jako „dostarczycieli” leków przeciwnowotworowych, które przez to mogą stać się skuteczniejsze.

Katechiny a tkanka tłuszczowa

Katechiny mają zdolność do pobudzania termogenezy tkanki tłuszczowej, co może się okazać korzystne nie tylko z uwagi na masę ciała, ale i dla zdrowia serca oraz mózgu. Hamują również mnożenie się komórek tłuszczowej, co przeciwdziała tworzeniu się nowej tkanki. Niższy udział tkanki tłuszczowej oznacza również bardziej efektywną gospodarkę glukozowo-insulinową oraz potencjalnie zmniejszenie poziomu cukru odkładającego się w formie jej kolejnych warstw. Dlatego produktami bogatymi w katechiny powinny również zainteresować się osoby insulinooporne.

Katechiny – tabletki dobre na wszystko?

Katechiny, choć mają niewątpliwie działanie korzystne dla zdrowia, w nadmiarze mogą być toksyczne. Jak ze wszystkim – musimy zachować umiar w diecie oraz suplementacji, aby nie przekroczyć granicy, w której polifenole mogą się dla nas stać niebezpieczne. Osoby spożywające dużą ilość zielonej herbaty powinny ewentualną suplementację ekstraktami zielonej herbaty skonsultować z lekarzem i odwrotnie – ci, którzy stosują suplementy nie powinny pić jej za dużo.

Być może zainteresuje Cię również mechanizm działania zielonej i ziołowej herbaty w procesie odchudzania oraz dlaczego warto pić herbatę dla zdrowia ogólnego?