Cytyzyna co to jest i czy pomaga w rzuceniu palenia?
Na Uniwersytecie w Bristolu przeprowadzono badania, które udowodniły, że przeciętny palacz żyje o 10 lat krócej niż osoba, która nie jest uzależniona od nikotyny. Obliczono również, że każdy papieros odbiera nam 11 minut życia! Mając na uwadze te dane, perspektywa rzucenia palenia wydaje się kusząca.
Co to jest cytyzyna?
Cytyzyna to alkaloid, który pobudza nasz układ nerwowy w sposób zbliżony do nikotyny. Na skalę przemysłową jest otrzymywana z nasion, czasami z liści i kwiatów złotokapu zwyczajnego. W Europie wyciągi alkoholowe ze złotokapu od setek lat były wykorzystywane do medycyny ludowej. A podczas II wojny światowej żołnierze używali liści złotokapu jako zamiennika tytoniu. Cytyzyna pierwszy raz została użyta jako lek ułatwiający zaprzestanie palenia w latach 60. XX wieku w Bułgarii. I od tego czasu jest szeroko stosowana w Europie Środkowej i Centralnej, a także Azji Centralnej. Polska jest jedynym krajem na świecie, w którym cytyzyna jest dostępna w postaci dwóch preparatów: tabletek powlekanych — na przykład Recigar lub Tabex; i mikronizowanych kapsułek — na przykład Desmoxan.
Cytyzyna działanie
Stosowanie cytyzyny jest wskazane podczas próby odzwyczajenia się od palenia tytoniu. Lek selektywnie wiąże się z receptorami nikotynowymi i pobudza wydzielenie dopaminy. Cytyzyna stymuluje ośrodek oddechowy i naczynioruchowy, wzmacnia wydzielanie adrenaliny, podwyższa ciśnienie tętnicze, a także niweluje objawy występujące w okresie po zaprzestaniu stosowania nikotyny.
Mówiąc prościej, cytyzyna łagodzi głód nikotynowy i aktywuje obszar nagrody w mózgu, który naturalnie się włącza podczas wykonywania czynności subiektywnie ocenianych, jako przyjemne oraz podczas przyjmowania niektórych substancji na przykład nikotyny.
Cytyzyna po połknięciu jest szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego i osiąga maksymalne stężenie w surowicy krwi po około 1 godzinie.
Czy cytyzyna uzależnia?
Cytyzyna wyraźnie zwiększa szanse na zerwanie z nałogiem nikotynowym, a do tego jest bezpieczna w stosowaniu. W związku z tym jest tak chętnie przyjmowana przez osoby, które pragną rzucić palenie.
Cytyzyna skutki uboczne
Lek ten powoduje nieliczne działania niepożądane, które ustępują samoistnie. Zalicza się do nich między innymi: niestrawność i nudności oraz zaburzenia snu i ból głowy.
Cytyzyna przeciwskazania
Cytyzyna nie jest wskazana dla pacjentów:
- z nadwrażliwością na składniki preparatu
- niestabilną dławicą piersiową
- zaburzeniami rytmu serca
- po niedawno przebytym zawale mięśnia sercowego
- po udarze mózgu
Produkt nie jest również zalecany kobietą w ciąży lub podczas karmienia piersią.
Cytyzyna i preparaty, które ją zawierają w składzie, znacząco mogą przyczynić się do skutecznego rzucenia palenia. Jednak sama farmakologia może nie wystarczyć. Na pierwszym miejscu jest nasza wewnętrzna motywacja i chęć pozbycia się nikotyny ze swojego organizmu. Palenie papierosów może spowodować między innymi: rozedmę płuc, gruźlicę, astmę oskrzelową, a nawet raka płuc, języka, wargi czy krtani. Dla własnego dobra, ale i naszych najbliższych warto rozważyć rzucenie tego nałogu. W tym działaniu pomocna może okazać się cytyzyna.
Źródła:
„Cytyzyna”, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=1426, [Dostęp dn. 19-01-2024 r.]
Livingstone-Banks J, Fanshawe TR, Thomas KH, Theodoulou A, „Can medications like varenicline and cytisine (nicotine receptor partial agonists) help people to stop smoking and do they cause unwanted effects?”, Cochrane, https://www.cochrane.org/CD006103/TOBACCO_can-medications-varenicline-and-cytisine-nicotine-receptor-partial-agonists-help-people-stop-smoking, [Dostęp dn. 22-01-2024 r.]
M. Jóźwiak-Bębenista, M. Jasińska-Stroschein, M. Karbownik, „Farmaceuci dla pacjentów – rola farmaceutów z aptek ogólnodostępnych w polskim systemie ochrony zdrowia publicznego w kontekście prowadzenia pacjentów uzależnionych od tytoniu” Internet Archive ,https://web.archive.org/web/20200709113505id_/https://www.ptfarm.pl/download/?file=File%2FFarmacja+Polska%2F2018%2F9%2F06_SZ_Palenie.pdf, [Dostęp dn. 22-01-2024 r.]
P. Kołodziejczyk, K. Baranowska-Kempisty, P. Bernat, „Cytyzyna w terapii zaprzestania palenia tytoniu”, Czytelnia Medyczna, https://www.czytelniamedyczna.pl/6942,cytyzyna-w-terapii-zaprzestania-palenia-tytoniu.html, [Dostęp dn. 22-01-2024 r.]
P. May, „Cytisine The poisonous plant that might help people stop smoking”, Universiti of Bristol, https://www.chm.bris.ac.uk/motm/cytisine/cytisineh.htm, [Dostęp dn. 19-01-2024 r.]
Szkodliwość palenia tytoniu, Ministerstwo Zdrowi, https://archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/uzaleznienia/tyton/szkodliwosc-palenia-tytoniu/#:~:text=Palacze%20s%C4%85%20szczeg%C3%B3lnie%20nara%C5%BCeni%20na,p%C5%82uc%2C%20astm%C4%99%20oskrzelow%C4%85%2C%20gru%C5%BAlic%C4%99 [Dostęp dn. 22-01-2024 r.]
Tutka P, Vinnikov D, Courtney JR, Benowitz NL: Cytisine for nicotine addiction treatment: A review of pharmacology, therapeutics and an update of clinical trial evidence for smoking cessation. Addiction 2019; 114(11): 1951-1969
„Układy funkcjonalne mózgu”, Zintegrowana Platfiorma Edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki, https://zpe.gov.pl/a/przeczytaj/DQjrQogKx, [Dostęp dn. 22-01-2024 r.]
Zatoński W, Zatoński M: Cytisine versus nicotine for smoking cessation. N Engl J Med 2015; 372(11): 1072.
