Spirulina – co to jest, na co działa, jakie ma właściwości i przeciwskazania?
Spirulina – co to?
Spirulina to zwyczajowa nazwa ciemno-zielonego proszku wytwarzanego z mikroalg – cyjanobakterii z rodzaju Arthrospira. Jej dwa najważniejsze gatunki to Spirulina maxima i Spirulina platensis. Pierwsza występuje w Afryce, Ameryce Południowej i Azji, a druga w Ameryce Centralnej. Zaliczana jest do grona superfoods z uwagi na wysoką gęstość odżywczą. Swoją nazwę zawdzięcza spirali, ponieważ oglądana pod mikroskopem przypomina właśnie ten kształt. Jest preparowana z alg rosnących w ciepłych i czystych jeziorach o wysokim pH oraz znaczącej zawartością soli, węglanów i wodorowęglanów. Zieloną spirulinę najczęściej możemy nabyć w formie suplementów diety, proszku, tabletek, kapsułek oraz w postaci płynnej, na przykład jako ekstrakt. Najlepiej nabyć bio spirulinę od sprawdzonego producenta. Sproszkowana spirulina ma dość ostry smak, przez co nie jest spożywana jako samodzielny posiłek, ale dodawana do koktajli, napojów i deserów. Przy okazji to też naturalny barwnik spożywczy.
Spirulina wartości odżywcze
Ta mikroskopijnej wielkości alga zawiera od 65 do 70% czystego białka, które jest dobrze przyswajalne. Co ciekawe stężenie protein jest cztery razy większe w spirulinie niż mięsie, zakładając, że oba produkty mają tę samą wagę. Tłuszcz stanowi około 7% jej suchej masy. Spirulina dostarcza głównie nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym – linolenowego oraz kwasu arachidonowego (ARA), dokozaheksaenowego (DHA) oraz eikozapentaenowego (EPA). Zawiera też biodostępne żelazo i aminokwasy, które nie są wytwarzane przez organizm, na przykład: metionina, fenyloalanina, tryptofan, leucyna i izoleucyna. Produkt jest gęsty odżywczo, co oznacza, że zawiera znaczne ilości witamin: B1, B2, B3, B6, B12 B, A, D, E, K, C i składników mineralnych, takich jak: magnez, potas, fosfor, miedź, chrom, mangan, selen, sód i cynk. Posiada też polisacharydy, kwas γ-linolenowy (GLA), który naturalnie występuje w mleku kobiecym, czarnej porzeczce i nasionach wiesiołka. Do tego barwniki – beta-karoten i chlorofil. Zielony proszek dzięki swoim właściwościom odżywczym może być składnikiem preparatów żywnościowych, farmaceutycznych oraz kosmetycznych.
Spirulina zastosowanie
Usuwanie metali ciężkich z organizmu
Spirulina ma znaczną zdolność do wychwytywania szkodliwych dla organizmu metali ciężkich, na przykład: rtęci, ołowiu, kadmu lub arszeniku. Mogą się one znaleźć się w spożywanych przez nas produktach, do których produkcji, zostały użyte środki ochrony roślin. Dobrą praktyką jest dodawanie do sałatek niewielkiej ilości proszku z alg, ponieważ to pomoże usunąć ewentualne zanieczyszczenia.
Stymulowanie układu trawienia
Spożywanie wysoko przetworzonych produktów nie sprzyja florze bakteryjnej jelit i może doprowadzić do problemów z układem trawiennym. Aby temu zaradzić, możemy sięgać po naturalne probiotyki zawarte w kiszonkach i fermentowanych produktach mlecznych. Innym sposobem jest skorzystanie ze sproszkowanych mikoralg, ponieważ stymulują produkcję pożytecznych bakterii w jelitach i co ważne, kontrolują populację tych szkodliwych. Składniki zawarte w spirulinie są łatwo przyswajalne przez organizm, ponieważ ściany komórkowe algi nie zawierają celulozy i łatwo podlegają trawieniu w przewodzie pokarmowym człowieka.
Wsparcie podczas bezsenności
Odpowiednio długi i odżywczy sen jest niezbędny dla procesów regeneracyjnych organizmu. Jego niedobór może doprowadzić między innymi do rozdrażnienia, zmęczenia i problemów z koncentracją. Spirulina może wesprzeć organizm w produkcji melatoniny odpowiedzialnej za prawidłowy cykl dobowy człowieka. Dzięki niej wieczorem czujemy potrzebę położenia się spać, a rano jesteśmy gotowi do działania. W ten sposób nasz zegar biologiczny jest wyregulowany, przez co prawidłowo funkcjonuje w dzień i w nocy. Zamiast sięgać po pastylki nasenne, można skorzystać ze spiruliny, która wesprze produkcję naturalnej melatoniny.
Obniżenie ciśnienia krwi
Spirulina zawiera liczne mikroelementy, w tym odpowiedni stosunek potasu do sodu, co pomaga regulować ciśnienie tętnicze. Odpowiednia ilość tych pierwiastków w diecie może zapobiec pojawieniu się nadciśnienia tętniczego.
Wzmocnienie odporności
Ekstrakt ze sproszkowanej algi ma silniejsze właściwości przeciwutleniające niż witamina E. Niebieski pigment zawarty w spirulinie — fikocyjanina wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwdrobnoustrojowe. Sproszkowane algi pobudzają aktywność komórek odpornościowych i wspierają produkcję przeciwciał.
Spirulina na odchudzanie
Spirulina — superfood naszych czasów, zawiera znaczną ilość fenyloalaniny, która ogranicza apetyt. Błonnik zawarty w mikroalgach tworzy błonę śluzową, która pokrywa wewnętrzne ściany jelit, przez co zmniejsza wchłanialność tłuszczów i cukrów. Pozwala to ustabilizować poziom glukozy we krwi. Proszek z alg ma właściwości odchudzające, ponieważ pobudza przemianę materii i ułatwia utrzymanie prawidłowej wagi. Dzięki wysokiej zawartości błonnika spirulina skraca czas przebywania posiłku w przewodzie pokarmowym, przez co zwiększa objętość stolca i poprawia częstotliwość wypróżnień. Sproszkowane algi są niskokaloryczne, ponieważ jedna łyżka produktu (7 g) zawiera tylko 20 kalorii, można ją dodawać do ulubionych soków lub koktajli.
Koktajl ze spiruliną — przepis
Pył ze zmielonych mikroalg można dodawać do koktajli lub deserów. Podkręci ich wartości odżywcze i przy okazji nada intrygującego koloru. Poniżej przepis:
Składniki:
- 2 łyżeczki spiruliny w proszku
- 2 mocno dojrzałe banany
- 2/3 szklanki mleka
- 1 łyżka zmielonych nasion siemienia lnianego
Przygotowanie:
Wszystkie składniki należy zblendować i od razu wypić. Życzymy smacznego!
Spirulina a chlorella – czym się różnią?
Zarówno spirulina, jak i chlorella, to algi. Obie mają wyjątkowo dużą wartość odżywczą, zawierają mikro i makro elementy, witaminy, kwasy tłuszczowe oraz związki pozytywnie oddziaływające na ludzki organizm. Więc czym się różnią?
Spirulina jest organizmem wielokomórkowym i jest silniejszym antyoksydantem od chlorelli, zawiera też więcej fenoli od niej. Jej komórki przypominają kształtem spiralę. Z uwagi na brak ścian komórkowych preparaty ze spiruliny są lepiej przyswajalne i łatwiej trawione. Te sproszkowane algi mogą pomóc zmniejszyć niektóre objawy alergii, obniżać ciśnienie i poziom cukru we krwi.
Chlorella zaś jest organizmem jednokomórkowym o wysokiej zawartości chlorofilu. Jej komórki są okrągłe. Wykazuje działanie oczyszczające i przeciwstarzeniowe. Bywa pomocna podczas leczenia astmy, hemoroidów, wrzodów, cukrzycy czy regulacji cyklu menstruacyjnego.
Spirulina dawkowanie
Nie ma ogólnie przyjętych wytycznych, co do dawkowania sproszkowanych alg. Z tego względu należy zachować ostrożność i przed rozpoczęciem przyjmowania spiruliny zapoznać się z ulotką dołączoną do produktu. W przypadku, gdy przyjmujemy inne leki lub suplementy, powinniśmy zaczerpnąć rady lekarza, który zna nasz stan zdrowia i będzie mógł nam doradzić. Należy mieć również na uwadze, że spirulina sprzedawana w formie pyłu nie jest lekiem ani samodzielnym posiłkiem i stanowi jedynie uzupełnienie diety.
Spirulina przeciwwskazania
Preparaty ze spiruliny wykazują silne właściwości prozdrowotne, jednak nie powinny być stosowane przez:
- kobiety w ciąży lub podczas laktacji
- osoby, które mają alergie na glony, owoce morza i jod
- dzieci i młodzież do 18. roku życia
- osoby w podeszłym wieku
- pacjentów cierpiących na fenyloketonurię
Innymi przeciwskazaniami do przyjmowania sproszkowanych mikroalg są choroby autoimmunologiczne, problemy z tarczycą lub krzepnięciem krwi. Mimo że spirulina nie jest preparatem wydawanym na receptę, to zaleca się konsultację ze specjalistą przed rozpoczęciem jej suplementacji.
Źródła:
B. Fenert, P. Zarzycki, Charakterystyka wybranych właściwości leczniczych cyjanobakterii z rodzaju Arthrospira, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2/2015, Polskie Towarzystwo Farmecutyczne, https://www.ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/bromatologia-i-chemia-toksykologiczna/117/-/15808, Dostęp dn. 23.11.2023 r.
E. Gumiela, M. Szulińska, P.Bogdański, „Wpływ suplementacji spiruliny na wybrane parametry antropometryczne i biochemiczne”, Via Medica Jurnals, https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/download/36958/26442, Dostęp dn. 23.11.2023 r.
„Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 – źródła i właściwości”, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/72288,kwasy-tluszczowe-omega-3-i-omega-6-zrodla-i-wlasciwosci Dostęp dn. 23.11.2023 r.
M. Sánchez, J Bernal-Castillo, C. Rozo, „Spirulina (Arthrospira): An edible microorganism. A review”, AlgBioTek,https://www.algbiotek.com/bilimsel/PDF%20Dosyalarrrrrr/spirulina(arthrospira)genelozelliklerivebesinselonemi.pdf, Dostęp dn. 22.11.2023 r.
