Pierwsza kąpiel noworodka w domu – jak to zrobić dobrze?
Kiedy pierwsza kąpiel?
Pierwsza kąpiel noworodka w domu może być źródłem stresu, ale i ekscytacji u niedoświadczonych rodziców. Jedni specjaliści zalecają, aby poczekać z nią, aż kikut pępowinowy sam odpadnie. Do tego czasu higiena noworodka może polegać na miejscowym przemywaniu: twarzy, szyi dłoni, stóp, genitaliów oraz pośladków za pomocą letniej przegotowanej wody i wacików, bądź gazików.
Z drugiej strony, na przykład w szkole rodzenie rodzice mogą usłyszeć, że zamoczenie kikuta pępowinowego wodą z mydłem nie jest groźne dla dziecka, a nawet wskazane. W związku tym pierwsza kąpiel noworodka może odbyć się już po powrocie do domu ze szpitala.
Jak pielęgnować kikut pępowiny?
Dziecko po narodzinach ma odcinaną pępowinę na wysokości około 2 centymetrów od brzuszka. Jej pozostałość to kikut pępowiny – najbardziej podatna na zakażenie część ciała noworodka. Do czasu jego odpadnięcia należy go traktować jak ranę. W związku z tym raz na dobę (w przypadku zabrudzenia częściej), należy go przemyć gazikiem zwilżonym letnią przegotowaną wodą. Po czym mokry kikut należy osuszyć świeżym wacikiem. A następnie spryskać środkiem antyseptycznym bez alkoholu oraz barwinków, na przykład Octeniseptem. Na koniec należy pozostawić nieosłonięty pępek do całkowitego wyschnięcia. Zakładając pieluchę, można ją podwinąć, aby gojący się pępek nie miał styczności z moczem i jednocześnie nie był pocierany o pieluszkę. Jeśli zauważymy, że skóra wokół pępka jest zaczerwieniona lub pojawi się w jej okolicy wysięg, należy zasięgnąć porady pediatry.
Kąpiel noworodka jak często ją robić?
Jednym z najważniejszych elementów pielęgnacji noworodka jest kąpiel. Młodzi rodzice mogą być zaskoczeni faktem, że tak małego dziecka nie trzeba kąpać codziennie. A wynika to z faktu, że nasza latorośl nie brudzi się szybko. W szkołach rodzenia i w literaturze fachowej zaleca się, aby kąpać dziecko co 2 lub 3 dni. Z drugiej strony nasze babcie mogą mieć inne doświadczenie w tym zakresie i sugerować codzienne kąpiele. Jak postąpić w taki sytuacji? Zalecamy, aby zdać się na rodzicielską intuicję popartą obserwacją dziecka. Codzienna kąpiel nie zaszkodzi noworodkowi, a może przełożyć się na zbudowanie więzi i jednocześnie pomóc wyznaczyć rytm dnia.
Pierwsza kąpiel noworodka przed czy po jedzeniu?
Dziecka nie należy kąpać bezpośrednio po karmieniu, ponieważ może ulać mleko do wanienki, a nawet do niej zwymiotować. Najlepiej na godzinę przed planowaną kąpielą nakarmić niemowlaka i ze spokojem zorganizować pomieszczenie do pielęgnacji maleństwa. Można wtedy przygotować artykuły dla dziecka, takie jak: waciki, jednorazowe gaziki, ręcznik, pieluszkę, mokre chusteczki i krem na odparzenia, a także ubranko do przebrania. W sytuacji, gdy nasze dziecko zacznie być głodne, to możemy je delikatnie nakarmić, tak, aby się uspokoiło. Następnie przystąpmy do jego pielęgnacji. A po zakończonej kąpieli będzie czas na kontynuowanie picia mleka, które dodatkowo może wyciszyć maleństwo i ułatwić mu zaśnięcie.
Pierwsza kąpiel noworodka — temperatura wody
Wanienkę należy ustawić w ciepłym pomieszczeniu na stabilnym podłożu. Następnie na jej dno wlewamy niewielką ilość letniej wody, po czym uzupełniamy ją ciepłą. W kolejnym kroku sprawdźmy temperaturę wody, poprzez włożenie do niej swojego łokcia. Woda powinna być odrobinę cieplejsza od temperatury ciała dziecka, czyli mieć około 37 stopni Celsjusza. Kąpiel niemowlęcia powinna trwać maksymalnie 15 minut, ponieważ woda szybko się ochładza. Zalecana temperatura powietrza w pomieszczeniu do kąpieli dziecka to około 24 stopnie Celsjusza.
Akcesoria do kąpieli noworodka – co warto mieć?
Zaleca się, aby do kąpieli wybrać prostą wanienkę bez dodatkowych akcesoriów, typu leżaczki czy materacyki, ponieważ mogą być siedliskiem bakterii. Na początku dla dziecka największą atrakcją podczas kąpieli będziemy my, czyli rodzice. Sprawmy, aby ten czas był miły i wyciszający. Podczas kąpieli mówmy do dziecka, nawiązujmy z nim kontakt wzrokowy i cieszmy się chwilą.
Jaki płyn do kąpieli dla noworodka?
Na początku dziecko można myć w czystej wodzie lub wybrać produkty dedykowane od pierwszego dnia życia. Emolienty oraz kosmetyki o prostym składzie będą najlepszym wyborem dla delikatnej skóry dziecka. Czytajmy składy i wybierajmy na przykład żele do mycia, szampony oraz płyny bez dodatków substancji zapachowych, parabenów, czy silnych detergentów.
Jak trzymać noworodka do kąpieli?
Przed włożeniem niemowlęcia do wody należy umyć okolice jego pupy oraz krocza. Zdejmując pieluszkę, nie podnośmy dziecka za nogi, tylko obracajmy je na boki. Noworodka należy trzymać delikatnie, ale pewnie. Jedną rękę włóżmy pod pośladki dziecka, a drugą podtrzymujmy jego kark oraz główkę. W tej pozycji powoli zanurzmy maluszka w wodzie, zaczynając od pośladków, nóg i pleców. Ostrożnie polewajmy ciało, twarz i główkę dziecka, aby dać mu czas na oswojenie się z nową sytuacją. Możemy też trzymać dziecko pod jego pachą, tak, aby główka leżała na naszym przedramieniu, a nasza dłoń zamykała się pod pachą maluszka. Woda może dostać się do uszu i kikuta pępowinowego. Podczas mycia dziecka warto zwrócić uwagę na wszelkie fałdy skórne, w których mogą gromadzić się zanieczyszczenia. Przemywając oczy, zawsze kierujmy wacik od ich zewnętrznego kącika do nasady noska. Zaleca się, aby do każdego z oczu użyć świeży wacik. Narządy płciowe oraz pupę umyjmy jako ostatnie.
Czym smarować noworodka po kąpieli?
Kiedyś po każdej kąpieli smarowano dziecko oliwką, dziś uważa się, że jeśli skóra jest zdrowa i nieprzesuszona, to można pominąć ten krok. Naturalnie na rynku jest szeroki wybór kosmetyków dla dzieci, które są dostosowane do ich potrzeb. Emolienty i oliwki są wskazane dla suchej skóry, która wymaga nawilżenia oraz natłuszczenia. Wybierając kosmetyki do pielęgnacji noworodka po kąpieli, zwróćmy uwagę, czy są odpowiednie dla jego wieku. Preferowane są produkty o prostym składzie bez konserwantów.
Jak ubrać noworodka po kąpieli?
Umyte dziecko należy jak najszybciej owinąć w ręcznik i delikatnie osuszyć. Nie pocierajmy ręcznikiem skóry, ponieważ może to doprowadzić do podrażnień. Starajmy się wytrzeć dokładnie dziecko poprzez przykładanie ręcznika do skóry. Zaleca się, aby robić to sprawnie, aby jak najkrócej dziecko leżało na mokrym ręczniku. W następnym kroku posmarujmy kremem lub maściom okolice odbytu i załóżmy pieluszkę, tak aby kikut pępowinowy był odsłonięty.
Kiedyś ubierano dziecku czapeczkę po kąpieli, dziś uważa się, że jest to zbędne, ponieważ zwykle mamy odpowiednią temperaturę w domu. Do spania można dziecko ubrać w pajacyk lub body i spodenki oraz skarpetki. Ilość warstw należy dostosować do panującej temperatury. Nie ubieramy dziecku więcej warstw niż sami mamy na sobie.
Pierwsza kąpiel noworodka — podsumowanie
Reasumując, pierwsza kąpiel noworodka jest wydarzeniem, które na długo zapadnie w pamięć rodziców. Przygotujmy się do tego, tak, aby całość przebiegła sprawnie. Miejmy pod ręką ubranie na zmianę, czystą pieluszkę, krem do pupy, ręcznik do wytarcia i wszystkie niezbędne akcesoria. Nim zaczniemy napełniać wanienkę, sprawdźmy, czy dziecko nie jest głodne. Dopiero gdy wszystko przygotujemy, zacznijmy rozbierać maluszka. Sprawmy, aby kąpiel była relaksująca, nie tylko dla dziecka. I pamiętajmy, że z każdym kolejnym dniem będziemy nabierać coraz większej wprawy.
Źródła:
A. Deans, „Ciąża. Poradnik dla rodziców”, Wydaw. Muza SA, Warszawa 2012, 312-315 str.
J. Szczapa, „Jak pielęgnować pępek noworodka?”, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52307,jak-pielegnowac-pepek-noworodka, Dostęp dn. 17-06-2024 r.
Jestem miłośniczką świadomego odżywiania, ziół leczniczych i domowych sposobów na dbanie o zdrowie i urodę. Pasjonują mnie również tematy związane z prawidłową postawą ciała oraz zdrowiem i rozwojem dzieci. W tekstach, które przygotowuję dla Czytelników, zawieram merytoryczną wiedzę, popartą badaniami i materiałami źródłowymi. Dzielę się również swoim doświadczeniem, przepisami kulinarnymi i praktycznymi poradami. Zależy mi na tym, aby teoretyczna wiedza została „podana” w przystępny sposób i odnosiła się do naszego codziennego życia.
