Cukrzyca

Cukrzyca (łac.diabetes mellitus) to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się podwyższonym poziomem cukru we krwi spowodowana zupełnym lub częściowym brakiem lub nieprawidłowym działaniem insuliny.

W związku z brakiem insuliny, zakłócony jest metabolizm cukru. Cukier we krwi wzrasta powyżej normy 90 mg (na czczo) i 140 mg (po posiłku) na 100 ml krwi. Przy stężeniu 180 mg na 100 ml krwi cukier jest wydalany wraz z moczem, co często zwiększa jego ilość i oznacza równoczesną utratę wody i składników mineralnych.

Przy cukrzycy, trzustka nie wytwarza insuliny w ogóle lub wytwarza ją tylko w niewielkim stopniu, lub insulina nie spełnia swoich podstawowych funkcji.

Jakie typy cukrzycy istnieją?

Rozróżniamy dwa różne typy cukrzycy:

• Cukrzyca typu 1 zwana również cukrzycą wieku dziecięcego - jest spowodowana rzeczywistym brakiem insuliny na skutek uszkodzenia komórek wysp trzustkowych odpowiedzialnych za jej produkcję. Leczenie wymaga stałego podawania insuliny.

• Cukrzyca typu 2 zwana cukrzycą wieku dorosłego - przy tym typie cukrzycy trzustka jeszcze produkuje insulinę, ale wydziela jej za mało, aby nasz organizm pokrył swoje zapotrzebowanie. Ten typ cukrzycy występuje u osób z nadwagą, w średnim wieku i rozpoczyna się niepostrzeżenie.

Schemat leczenia cukrzycy musi być ustalony przez prowadzącego lekarza i dopasowany do typu cukrzycy i zaawansowania choroby.

W przypadku cukrzycy typu 1 jedyną możliwością leczenia jest wstrzykiwanie do podskórnej tkanki tłuszczowej insuliny (lub ciągły podskórny wlew za pomocą specjalnej pompy), skąd w ciągu paru godzin zostaje wchłonięta do krwi,gdzie rozpoczyna swoje działanie. To powolne ale stałe podawanie insuliny do obiegu krwi spełnia swoje konieczne zadanie.

Cukrzycy typu 2 towarzyszy z reguły nadwaga (która jest też główną przyczyną choroby). Wówczas przede wszystkim zaleca się całkowitą zmianę sposobu żywienia - dietę niskokaloryczną, która ma na celu odciążyć trzustkę. Dieta w połączeniu z aktywnością fizyczną wzmacnia działanie insuliny i przyczynia się do cofnięcia choroby.

Poza tym, diabetycy tego typu muszą zwrócić uwagę na ilość tłuszczów jaką dostarczają do swojego organizmu wraz z pożywieniem.

U tych osób cukrzyca jest z reguły powiązana z zaburzeniami metabolizmu lipidów, co przyczynia się z kolei do zwiększenia ilości tłuszczów (trójglicerydów) i cholesterolu w krwi.

Te czynniki sprzyjają rozwojowi miażdżycy i zwiększają znacząco ryzyko zawału serca. W wielu przypadkach samo przestawienie żywienia nie jest wystarczające i wówczas jest konieczne podanie leków i insuliny. Odpowiednia dieta jest jednak zawsze mimo wszystko konieczna i nie powinna być zaniechana.

Na co diabetycy powinni zwrócić szczególną uwagę?

• Dieta jest podstawą skutecznego leczenia! Diabetycy powinni zjadać 5-6 mniejszych posiłków w ciągu dnia. 

• Leki przepisane przez lekarza, obniżające cukier powinny być przyjmowane ściśle według zaleceń i nie należy samodzielnie podejmować jakichkolwiek zmian.

• Osoby chore na cukrzycę, które muszą przyjmować jeszcze inne leki, powinny się koniecznie skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Bowiem wiele leków spowalnia lub wzmacnia działanie leków na cukrzycę. Wiele leków zawiera cukier lub alkohol i dlatego nie nadają się one do stosowania dla diabetyków.

• Każda osoba chora na cukrzycę powinna zwrócić uwagę na odpowiednią pielęgnację nóg (specjalnie przeznaczone do tego produkty dla diabetyków) i noszenie wygodnego obuwia, bowiem jednym z powikłań cukrzycy jest zaburzenie krążenia - zwłaszcza nóg. Organizm pacjentów chorych na cukrzycę jest bardziej wrażliwy na wszelkie zmiany w sposobie życia w porównaniu z ludźmi zdrowymi.